Fort de Voorn

Nu herinneren alleen de contouren van de vijfpuntige verdedigingswal nog aan het fort. Maar enkele eeuwen geleden was het een vestingdorp. Fort de Voorn lag toen op een klein eiland met de naam De Voorn. Het was een strategisch punt met uitzicht op zowel de Maas als de Waal. Wie dit punt beheerste, had de macht over de handel met het hele achterland van (het tegenwoordige) Duitsland en België. En omgekeerd kon je er heel Holland mee veilig stellen.

De Nederlandse Opstand hield stand!

Tijdens de 80-jarige oorlog, ofwel de Nederlandse Opstand, rukten de Spanjaarden op naar het noorden. Maar ze slaagden er niet in Fort de Voorn te veroveren en besloten zelf een nieuw fort te bouwen, Sint Andries, op slechts enkele kilometers afstand. Er volgde een hevige strijd tussen de Spanjaarden en de Staatsen. De Spanjaarden vochten vanuit het nabijgelegen fort Sint Andries en de Staatsen vanuit fort de Voorn.

Een klein dorp binnen het fort

Fort de Voorn was een aanzienlijk fort met een eigen kerk, een school en een windkorenmolen. Het is nog steeds in het landschap zichtbaar. Het heeft zes bastions gehad, waarvan er nog twee aan de westkant vrij gaaf aanwezig zijn. Na verwoesting door de Fransen in 1673 heeft het fort zijn militaire functie verloren. Op het terrein staat tegenwoordig een woonhuis en je vindt er een 100 jaar oude hoogstamboomgaard met wat oudere rassen fruitbomen, waaronder Bramley seedling (appel) en reine Claude verre (pruim).

Eigenheid en karakter

Hoogstamboomgaarden met oude fruitrassen vervullen een belangrijke ecologische functie. Op de fruitbomen komen veel insecten af en in het najaar zoeken zoogdieren het gevallen fruit. Het aantal hoogstamboomgaarden in Nederland is de afgelopen 50 jaar zeer sterk afgenomen. Deze prachtige hoogstamboomgaarden met hun grillige groei, het loof hoog op de stammen en de prachtige bloei in het voorjaar geven het gebied eigenheid en karakter en ze zijn onlosmakelijk verbonden met het cultuurlandschap van het rivierengebied.

Een hoogstamboomgaard kan heel oud worden. Hoe ouder de hoogstambomen, hoe groter de ecologische waarde. Holtes die ontstaan door gevallen takken vormen een broedplaats voor vogels, zoals een ringmus. De kerkuil die in de naast gelegen schuur broedt, vindt er ook zijn voedsel, muizen en grote insecten. Vlinders, zoals de atalanta, komen in de nazomer af op het rottende fruit.

Cider uit eigen boomgaard

Natuurmonumenten werkt samen met het familiebedrijf Appel en Peer. En die samenwerking werpt zijn vruchten af in de vorm van een heuse cider van appels uit ons eigen natuurgebied!

Behoud van natuur en historie

Sinds 1999 is Natuurmonumenten beheerder van het 20 hectare grote gebied bij Fort de Voorn. Het gebied wordt beheerd voor het behoud van natuur en historie. Om het als cultuurhistorisch element te behouden wordt jaarlijks alleen het hoognodige gesnoeid en graast er jongvee om de vegetatie onder de bomen kort te houden.

• Bouwjaar: 1588
• Architect: In opdracht van Prins Maurits