Herstel Natte natuurparel Kampina

Zeldzame blauwgraslanden

Blauwgraslanden zijn een zeldzaamheid geworden in Nederland en de rest van Europa. Ze danken hun naam aan de blauwe waas, veroorzaakt door soorten als blauwe zegge en blauwe knoop. Mede door deze blauwgraslanden is de Kampina een Natura 2000-gebied. Dat wil zeggen dat het toegevoegd is aan een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. Maar ondanks die beschermde status gaat het niet echt goed met de blauwgraslanden en ligt de verdroging op de loer. Omdat wij in de toekomst te maken krijgen met steeds langere droogteperioden is ingrijpen nu echt nodig. De blauwgraslanden, die van nature heel drassig en voedselarm zijn, krijgen al jaren te weinig toevoer van kalkrijke kwel. En laat dat nu juist essentieel zijn voor een gezond blauwgrasland.

Klik hier voor kaart met alle maatregelen

Ondieper maken van de Heiloop

Om de toevoer van kalkrijke kwel te vergroten, moet de Heiloop ondieper worden gemaakt. Deze waterloop is in de jaren vijftig aangelegd, toen alles in het werk werd gesteld om het beekwater in tijden van hoog water sneller af te voeren. Met sluisjes en stuwen werd het water zoveel mogelijk door de Heiloop geleid, zodat het niet in de Smalbroeken kon overstromen. Het beekwater was toen nog sterk vervuild met landbouwverontreinigingen en dat mocht niet in de blauwgraslanden terechtkomen. Nu het beekwater veel schoner is, kan kort overstromen geen kwaad meer. De bypassfunctie van de Heiloop is nu overbodig en heeft het nadelige bijeffect dat hij een sterk aanzuigende werking heeft op de ondergrondse kwelstroom in het beekdal. Door de Heiloop nu veel ondieper te maken, neemt die aanzuigende werking af en wordt de kwelstroom richting de blauwgraslanden hersteld.

Verontdiepen met grond van wal

Naast de Heiloop ligt een aarden wal, die daar tijdens de aanleg van de Heiloop in 1954 is ontstaan met de uitgegraven grond. Sinds de aanleg is de wal begroeid met bomen. Voor het ondieper maken van Heiloop wordt de grond van de wal weer hergebruikt, maar daarvoor moet eerst een deel van de bomen worden verwijderd. Dat is in de winter van 2020, voor het broedseizoen, gebeurd. Met zorg is bekeken welke bomen kunnen blijven staan. Delen van de wal met belangrijke natuurwaarden, zoals een dassenburcht en het leefgebied van de hazelworm worden gespaard.

Klimaatproof beekdal

Het ondieper maken van de Heiloop is slechts één van de maatregelen. Ook het deel van de Beerze in de Logtse Velden krijgt weer zijn natuurlijke kronkelende loop terug. Door al die bochten komt er weer meer ruimte voor het water. Dat is goed voor de beemden, oftewel de hooilandjes, langs de beek, maar het verhoogt ook de waterveiligheid. Want in extreem natte periodes kan er langer water worden vastgehouden in het gebied. Ook wordt de stuw Brinksdijk aangepast tot een klepstuw, waarmee de waterstand in het gebied beter geregeld wordt. Zo ontstaat er een natuurlijker beekdal in De Kampina dat beter in staat is om de effecten van klimaatveranderingen op te vangen.

Transportroutes en omleidingen tijdens uitvoering

Ondanks de werkzaamheden kun je blijven genieten van dit deel van de Kampina. Als er tijdelijk een weg of wandelroute wordt afgesloten, wordt voor een omleiding gezorgd. Houd de communicatie in het veld dus goed in de gaten. Afsluiting gebeurt zoveel mogelijk op doordeweekse dagen.

Meer informatie

Meer achtergrondinformatie over het project en actuele info over de planning van de werkzaamheden kun je vinden op www.dommel.nl/kampina

Samenwerking en financiering

Waterschap De Dommel en Natuurmonumenten werken samen in het project Natte Natuurparel Kampina Zuidoost. Dit project komt mede tot stand door financiële steun van de provincie Noord-Brabant.