Wandelroute Vloeiweiden, bij Bergeijk

Aan het begin van de route herken je direct het historische vloeiweidensysteem. De aanleg van de vloeiweiden zorgde in de beginjaren, halverwege de 19e eeuw, voor veel werkgelegenheid. Het paard was het vervoermiddel en defensie had veel cavalerie! Daarom was er veel hooi nodig en dat konden de vloeiweiden leveren.Natuurmonumenten heeft de historische vloeiweiden in de Pelterheggen, het gebiedje waar je nu voor staat, weer in ere hersteld. Het Maaswater wordt via een kanaal het gebied ingeleid. Dit kalkrijke Maaswater zorgt er hier voor dat er zeer kruidenrijke hooilanden ontstaan. Hierdoor kunnen we genieten van zeldzame bloemen, zoals herfsttijloos en de brede orchis. Het in stand houden van de vloeiweiden is een arbeidsintensief werk, maar vanwege de unieke cultuurhistorie en natuur die hier voorkomt hebben we dat als Natuurmonumenten er graag voor over!

Volg de route door het hekje de vloeiweiden op. Op de informatiekaart van de Pelterheggen lees je over deze landbouwhistorie en bijzondere natuur.Hoe werken de vloeiweiden?Een uitgekiend stelsel van kanaaltjes, sloten, stuwtjes en aquaducten zorgt ervoor dat de weiden bevloeid worden met voedsel- en kalkrijk water uit de Maas. Als het water op de weiden aankomt, wordt het verder verdeeld door het plaatsen van graszoden.De percelen zelf zijn golvend en hellend aangelegd. Golvend, omdat hierdoor het water bovenop ‘de golf’ in kleine greppeltjes, ‘zoefjes’ genoemd, ingelaten kan worden en het daarna aan de oppervlakte afstroomt. Hellend, omdat zo het hele perceel van voor naar achteren bevloeid wordt. Het ongebruikte ‘restwater’ wordt via een fijn vertakt netwerk naar laaggelegen plaatsen en vennen geleid. Omdat grasplaggen, gevuld met allerlei zaden van diverse kruiden, destijds uit Zwitserland naar deze plek kwamen, zijn hier krokussen en brede orchissen gaan groeien. Een aannemer uit Maastricht kocht in 1950 de vloeiweiden van de Pelterheggen. Hij bracht wat extra grond mee uit Maastricht, die gevuld was met de zaaddozen van de herfsttijloos. In het late najaar zorgen de bloemen van die herfsttijloos voor mooie lilakleurige velden.

We lopen hier over de 'stekskeswetering'. We hebben het dan over de populieren die hier staan, destijds vooral geplant voor de luciferindustrie. In Eindhoven stond bijvoorbeeld een luciferfabriek. Voor dit doel konden de populieren al na 25 jaar gekapt worden. Dit hout werd in schijven gezaagd, van de bast ontdaan en vervolgens geschild, zodat vellen ter dikte van één stokje ontstonden. Deze werden tot stokjes versneden en in ammoniumfosfaat gedrenkt om na gloeiing te verhinderen. Ze werden ook nog in paraffine gedompeld om de ontvlambaarheid te verbeteren. Als je veel geluk hebt, dan zou je hoog in de bomen zomaar de schuwe wielewaal kunnen zien zitten. Met zijn zwart-gele verenkleed doet deze vogel exotisch aan.