Impact: in actie voor voldoende schoon water

Volgens internationale afspraken moet het Nederlandse water uiterlijk in 2027 schoon en gezond zijn. Nog niet één procent van onze oppervlaktewateren voldoet aan alle eisen die Europa stelt. Natuurmonumenten zocht daarom de publiciteit over een dreigende ‘watercrisis’, naar analogie van de stikstofcrisis. Het niet tijdig behalen van de doelen kan leiden tot hoge Europese boetes, juridische procedures en problemen met vergunningen. Natuurmonumenten pleitte daarom voor meer actie van de minister van Infrastructuur en Waterstaat om een watercrisis te voorkomen met maatregelen voor verbetering van de waterkwaliteit.

De achteruitgang van de waterkwaliteit is terug te zien in onze gebieden. In Midden-Delfland deed Natuurmonumenten een noodoproep aan het Hoogheemraadschap van Delfland voor schoner water in onze natuurgebieden. Uit een toets in de Oostelijke Vechtplassen bleek een sterke achteruitgang van het aantal waterplanten. En dat terwijl Natuurmonumenten en het waterschap hard werken aan gezond water. De partijen trekken aan de bel: zorgen voor gezonde waternatuur lukt alleen samen en met meer regie van de rijksoverheid.

Bovendien is er niet voldoende water beschikbaar: grondwaterstanden zijn te laag en dalen. De natuur kampt met watertekort en verdroogt, wat desastreuze gevolgen heeft. Uit een inventarisatie naar droogte in 2022, die Natuurmonumenten samen met LandschappenNL en het Wereld Natuur Fonds uitvoerde, blijkt grote schade aan de natuur.

De noodsituatie in Limburg in de zomer van 2021 liet zien dat het urgent is om ons aan te passen aan klimaatextremen. Dat blijkt ook uit een onderzoek dat Natuurmonumenten naar aanleiding van het hoogwater liet uitvoeren door Bureau Stroming. Een oplossing voor wateroverlast en droogte is het landschap in te richten als natuurlijke klimaatbuffer. Hierdoor houden we grondwater langer vast en remmen we de snelle afstroming van regenwater af.

De waterproblematiek is complex. Natuurmonumenten probeert bewustzijn te creëren bij publiek en politiek. Met een bewustwordingsvideo bereikte Natuurmonumenten ruim 2 miljoen mensen. Om de overheid te stimuleren alles op alles te zetten om de doelen te halen, startte Natuurmonumenten een petitie ‘Stop de watercrisis’ die door 112.093 mensen werd ondertekend en werd aangeboden aan Tweede Kamerleden samen met een reeks aanbevelingen. Niet alleen in grote natuurgebieden kunnen klimaatbuffers worden gebouwd, ook in je eigen achtertuin. Om mensen zelf aan de slag te laten gaan, kon een klimaatbuffer-actiepakket worden besteld met tips om in je directe woonomgeving water vast te houden. 135.401 mensen deden dat of downloadden het digitale actiepakket. Alles resulteerde in 6.352 nieuwe lidmaatschappen en 17.142 nieuwe donateurs.