Droomfonds Haringvliet

Onder de rook van Rotterdam ligt een van de grootste en meest indrukwekkende riviermondingen van Europa, het Haringvliet. De Rijn begint in de haarvaten van de Zwitserse Alpen en mondt hier na ruim 1.200 kilometer uit in zee.

Rijke deltanatuur

Deze overgang van zoet rivierwater naar de zoute Noordzee is van nature heel bijzonder, voedselrijk en dus zeer soortenrijk. Eeuwenlang was deze overgang open. Een obstakelvrije doorgang voor trekvissen en een van de belangrijkste toegangspoorten van onze dynamische delta.

Tot in 1970 de delta van Rijn en Maas afgedamd werd met de aanleg van de Haringvlietsluizen. Dat zorgde voor de broodnodige bescherming tegen de zee en tegelijkertijd voor een handige zoetwatervoorziening voor de Zuid-Hollandse eilanden Goeree en Voorne. Maar al snel bleek dat het desastreuze gevolgen had voor onze oer-Hollandse deltanatuur.

Trekvissen bedreigd

Zo zijn er tientallen vissoorten die een deel van hun leven in de zoete rivier doorbrengen en een deel van hun leven in de zoute zee. Voor al deze trekvissen vormen de Haringvlietsluizen een onneembare vesting. Populaties van deze vissoorten zijn in de voorbije decennia allemaal dramatisch afgenomen. Het voortbestaan van vissen zoals zalm, zeeforel, fint, elft en rivierprik is zelfs onzeker.

Landen als Duitsland, Zwitserland, Luxemburg en Frankrijk hebben honderden miljoenen euro’s geïnvesteerd om de kwaliteit van rivieren als Rijn en Maas te verbeteren. Op tal van plaatsen zijn stuwen en gemalen visvriendelijk gemaakt en is de waterkwaliteit daarom enorm vooruitgegaan. Nu kijken die landen naar Nederland en vragen ons om de toegang tot en naar zee weer te openen door de voordeur in ieder geval op een kier te zetten. En dat is in 2019 gelukkig gebeurd.

Op een kier

In 2019 was het gelukkig zo ver. Toen gingen de Haringvlietsluizen voor het eerst ‘op een kier’. Rivierwater werd altijd al afgevoerd naar zee, maar Rijkswaterstaat zette vanaf toen ook met vloed een paar schuiven in de dam open. Zo kan er voorzichtig weer zeewater het Haringvliet op en kan een geleidelijke overgang tussen zoet en zout ontstaan.

Vissen krijgen zo weer de kans om te trekken en zich voort te planten. Ontzettend belangrijk, want als onderdeel van een complex ecosysteem dienen ze onder andere als voedsel voor veel visetende vogels die de delta als leefgebied gebruiken of als tussenstop tijdens de vogeltrek bezoeken. Het Haringvliet heeft het zo in zich om weer een belangrijk internationaal kruispunt voor vissen en vogels te vormen met hun trekroutes. Lees meer over de eerste resultaten.

Droomfonds Haringvliet

Onder de vlag van het Droomfondsproject Haringvliet, mogelijk gemaakt door de Nationale Postcodeloterij, hebben Natuurmonumenten, ARK Natuurontwikkeling, Sportvisserij Nederland, Staatsbosbeheer, Vogelbescherming Nederland en het Wereld Natuur Fonds deze verandering met een uitgebreid programma opgeplust om de natuur en recreatiemogelijkheden verder te versterken. De natuur waar we aan werken, biedt niet alleen voedsel, rust en broedplekken voor (trek)vissen en -vogels, maar ook volop mogelijkheden voor de mens om te genieten. Het Haringvliet is nog vrij onbekend, maar kent veel mooie plekken. Bezoek bijvoorbeeld eens natuureiland Tiengemeten, midden in het Haringvliet en ervaar de weidse deltanatuur op steenworp afstand van Rotterdam.Of het spectaculaire vogelobservatorium Tij in Scheelhoek, met uitzicht op de Haringvlietsluizen en vele vogels. Bekijk hier alle routes in het Haringvliet.