Enorme winst voor de natuur in de Waddenzee
De natuur in de Waddenzee staat stelselmatig onder druk. Dat ondanks haar internationaal beschermde status. Gelukkig lukt het af en toe echte winst voor de natuur te boeken. Voor het einde van het jaar wordt ruim 8500 hectare aan geulen in de Waddenzee gesloten voor garnalenvisserij om herstel van het bodemleven mogelijk te maken. Dit is de uitkomst van afrondende gesprekken die vorige week zijn gevoerd tussen partijen betrokken bij het VISWAD-convenant.
In 2014 maakten visserijorganisaties, het Ministerie van LNV en Natuurmonumenten, samen met andere natuurorganisaties verenigd in de Coalitie Wadden Natuurlijk, afspraken om de impact van de garnalenvisserij op de beschermde natuur van de Waddenzee te halveren. De natuur in de Waddenzee staat namelijk sterk onder druk door een grote hoeveelheid menselijke activiteiten. Activiteiten die een directe bedreiging vormen voor het bodemleven, de vissen, vogels en ander leven in de Waddenzee. Wouter van der Heij (marien ecoloog bij de Waddenvereniging) zat al die tijd aan tafel: ‘Voor het herstel van de onderwaternatuur van de Waddenzee is het cruciaal dat de zeebodem niet wordt verstoord door slepende vistuigen. In de geulen die nu worden gesloten kan het zeeleven zich ongestoord gaan ontwikkelen en dat is echt winst voor de natuur van de Waddenzee.’
Opkopen vergunningen (vrijwillig)
Inzet van het VISWAD-convenant is zorgen voor 50% impactreductie. Het sluiten van gebieden is daarvoor een van de belangrijkste maatregelen. Om te voorkomen dat buiten de te sluiten gebieden de visserij-intensiteit zou toenemen zijn er voorafgaand, op vrijwillige basis, vergunningen opgekocht. Dit voorjaar hebben 19 garnalenvissers hun vergunning aangeboden voor opkoop door het Waddenfonds. Daarvoor was een bedrag van 10,3 miljoen Euro beschikbaar. Per 1 september is dit bedrag uitbetaald en daarmee zijn de vissers financieel gecompenseerd.
Sluiten van gebieden
De natuurorganisaties aangesloten bij de Coalitie Wadden Natuurlijk streven naar grote aaneengesloten gebieden die vrij zijn van bodemberoering door visserij. Bij voorkeur op plekken in de Waddenzee die voor de biodiversiteit belangrijk zijn. Dat zijn de zogenaamde kombergingsgebieden, gelegen achter het zeegat tussen twee Waddeneilanden. De geulen, zand- en slibplaten in een komberging zijn door de variatie in dynamiek (veel of weinig stroming) belangrijke hotspots voor de biodiversiteit en daarmee van groot belang voor alle natuur in de hele Waddenzee.
Er zijn nu twee gebieden aangewezen. Eén op de westelijke Waddenzee en één op de oostelijke Waddenzee. Het gaat hierbij om het Eierlandse Gat (de komberging tussen Vlieland en Texel) en het gebied rond de Rottums.
Hoe profiteert de natuur?
Garnalenvisserij is visserij met fijnmazige netten die over de zeebodem slepen. Hierdoor wordt het leven op de zeebodem verstoord en is er sprake van flinke bijvangst. Door in de te sluiten gebieden niet te vissen kan het bodemleven zich daar ongestoord en natuurlijk ontwikkelen. Een rijker bodemleven met gelegenheid voor schelpdierbanken om zich te ontwikkelen, vormt een belangrijke basis voor al het andere zeeleven. Op deze manier profiteert de hele natuur in de Waddenzee van een gebiedssluiting.
Oog voor elkaars belangen
Bescherming en herstel van de kwetsbare natuur van de Waddenzee is hard nodig. Dat is ook steeds de inbreng van de natuurorganisatie binnen het VISWAD-convenant geweest. Arjen Kok (Natuurmonumenten): ‘Door elke stap op basis van vrijwilligheid te zetten, oog te hebben voor de vissers die blijven vissen en door vertrekkende vissers financieel te compenseren is deze samenwerking succesvol gebleken. Daarom zijn wij blij dat we deze afspraken hebben kunnen maken met visserijorganisaties, het Ministerie van LNV en het Waddenfonds.’
