Beleefbaar erfgoed midden in de natuur - jaarverslag 2021
Natuurmonumenten wil toegankelijke en aantrekkelijke gebieden bieden voor iedereen die van natuur en cultuurhistorie wil genieten. Om onze cultuurhistorische gebouwen te behouden maken we ze kostenefficiënt en energiezuinig. We ontwikkelen dit cultureel erfgoed zodat de gebouwen op diverse manieren kunnen worden benut en beleefd.
Vakantie binnen Nederland was in 2021 vanwege de coronacrisis ongekend populair. Natuurmonumenten verhuurt via Buitenleven Vakanties een deel van haar culturele erfgoed als vakantiewoning, zodat zoveel mogelijk mensen kunnen genieten van de natuur. Het gaat om karakteristieke vakantiewoningen die in de natuurgebieden van Natuurmonumenten staan. Van vroegere boswachterswoning, idyllisch landhuisje en fraaie boerderij tot prachtig kasteel. De verhuur levert ook inkomsten op waarmee we dit erfgoed kunnen onderhouden. De verhuur van de Buitenleven-vakantiewoningen was in 2021 met een bezettingsgraad van 90 procent dan ook erg goed. Er verbleven in totaal 7.636 volwassen, 1.368 kinderen (waarvan 208 baby’s). De gemiddelde beoordeling van de gasten was een 8,9.
In 2021 vond de derde editie van het NMF Kamermuziekfestival bij Natuurmonumenten plaats. Het was de succesvolste editie tot nu toe: 87,2 procent van de kaarten werd verkocht en de gemiddelde bezoekerswaardering was een 8,6. Het festival trok ook mooie publiciteit, waaronder Koffietijd. In totaal hebben 134 musici gespeeld op 18 locaties van Natuurmonumenten. Het kamermuziekfestival geeft bezoekers de kans om de monumenten op een andere manier te beleven en tegelijkertijd kennis te maken met de bijzondere natuur waarin de locaties liggen.
Natuurmonumenten investeert in het behoud van het bijzondere karakter van het Rijksmonument Waterloopbos door tien modelplaatsen van het voormalig Waterloopkundig Laboratorium te herstellen. Op die manier blijven de modellen bewaard voor de toekomst en kan iedereen ervan blijven genieten. In 2021 is begonnen aan de restauratie van de modelplaats Maasvlaktecentrale. De restauratie is mogelijk door Regeling Restauratie Rijksmonumenten van de provincie Flevoland en de Subsidieregeling Iconische Rijksmonumenten. Voor de omvorming van de Deltagoot tot het imposante kunstwerk Deltawerk// won het Waterloopbos in 2021 de European Garden Award. Het 240 meter lange kunstwerk van RAAAF / Atelier de Lyon bij de entree van het Waterloopbos, is een ode aan de honderden onderzoeken die hier in de vorige eeuw zijn uitgevoerd. De European Garden Award heeft tot doel tuinen en organisaties die een voorbeeld zijn voor andere projecten op de kaart te zetten. Daarnaast zijn Deltawerk// en de Golfbak in het Waterloopbos geselecteerd voor de Canon van Nederland, omdat ze beide verhalen verbeelden van de watersnood.
Twee forten van Natuurmonumenten maken deel uit van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. In 2021 kreeg deze linie de status UNESCO Werelderfgoed. Daardoor hebben Fort Nieuwersluis en Fort Kijkuit nu de werelderfgoedstatus. Beide forten zijn de afgelopen jaren gerenoveerd en worden geëxploiteerd. Zo blijven deze iconische gebouwen in hun landschappelijke omgeving mooi behouden en zijn ze beleefbaar.
Begin 2021 is de restauratie van Jachtslot Mookerheide van start gegaan, wat nodig was vanwege achterstallig onderhoud. Om recht te doen aan de originele uitstraling van het jachtslot worden onder andere de oorspronkelijke dakbedekking en de mozaïektableaus op het hoofdgebouw teruggebracht. Recente toevoegingen in de gevel worden verwijderd, zoals dakkapellen en de aanbouw aan de achterzijde. Voor het herstel van de tegelmozaïeken is een crowdfundingsactie gestart. Alle glas-in-loodramen worden gerestaureerd, van het interieur worden de centrale hal, muziek- en jachtkamer en badkamer in oude luister hersteld door op hoog niveau te restaureren.
